Concerten
16/10/2021 – BOZAR Brussel – PREMIÈRE
Programma
Dietrich Buxtehude (1637-1707) – Nimm von uns, Herr, du treuer Gott, BuxWV 78
Huelgas
Het Huelgas Ensemble werd opgericht in 1971 door Paul Van Nevel en viert zijn jubileum met enkele van zijn beste muzikale vrienden: het Nederlands Kamerkoor o.l.v Peter Dijkstra en Anima Eterna o.l.v Jos Van Immerseel. Samen nemen ze je mee op een polyfone reis doorheen de geschiedenis, van middeleeuwse motetten tot de kleurrijke harmonieën van Messiaen. Anima Eterna verrijkt de avond met een uitvoering van “Nimm von uns, Herr, du treuer Gott”, een cantate van Dietrich Buxtehude.
Over Buxtehude’s leven en werk is bijzonder veel gepubliceerd. De lijst boeken en artikels is lang. Er is de prachtige Kerala Snyder “biografie” en de degelijke Buxtehude-Werke-Verzeichnis van Georg Karstädt, er zijn meerdere uitgaven van zijn orgelwerken en een volledige uitgave van zijn vocaal werk. Men citeert vaak de Lübecker Abendmusiken, men is niet vergeten dat J.S. Bach de dagenlange voettocht naar Lübeck maakte om Buxtehude te horen, desalniettemin hoort men zijn werk zelden.
Toch is er een hoogwaardige keuze tussen de 275 composities, maar de muziek is niet spectaculair, er zijn geen verhalen bij te bezinnen. Hier is alleen plaats voor innigheid, warmte, piëteit, stille ontroering, maar zonder sentimentaliteit. Zo ook in “Nimm von uns”. Het angstige smeken, de verachting van het kwade, de paniek, de troost, … alle affecten worden pakkend geschilderd (let op de tremulandi) en beëindigd met een grandioos AMEN zoals we alleen nog bij Bach zullen vinden (en konden vinden bij Monteverdi). “Nimm von uns” kennen we alleen in tabulatuur in de universitetsbibliotek van Uppsala, waarin de “normale” partij voor violoncello aangeduid is met “Fagotto”. Beslist een vriend van Buxtehude, hij liet in 1685 een Bass-Bombard kopen voor de Marienkirche. Wij volgen de uitgave van de Buxtehude-vorser Bruno Grusnick. Het orgel, gebouwd door Luc Meurice, is gedeeltelijk geïnspireerd op het pijpwerk van het Compenius-orgel van Frederiksborg.
Jos van Immerseel
De uitnodiging van Paul Van Nevel:
Tenor- of altviool?
Voor dit project bracht altvioliste Esther van der Eijk niet alleen haar altviool mee maar ook de grotere tenorviool. Die brengt meer body in de lage noten en verrijkt de klankkleur van Buxtehude. We ontdekten nog meer tenorviolen in het muziekinstrumentenmuseum (MIM) in Brussel.
Dulciaan of barokfagot?
Fagottiste Inga Maria Klaucke moest voor dit project kiezen tussen een renaissance dulciaan of een barokfagot. In de tijd van Buxtehude (1637-1707) waren beide instrumenten in gebruik voor dans-, kamer- en koormuziek. De dulciaan bestaat uit één stuk hout en werd uiteindelijk gekozen voor haar rijke, ondersteunde klank. We ontdekten uitzonderlijke dulcinea in allerlei maten in muziekinstrumentenmuseum (MIM) in Brussel.
Met de steun van de Belgische tax shelter maatregel via Flanders Tax Shelter.